Patrzę na portret Benjamina Franklina – dostojny starszy pan, z oczyma mopsa. Wydaje się zdecydowany i konkretny, ale i łagodny zarazem. Aż trudno uwierzyć, że przeszedł drogę od pomocnika drukarza do tytułu Ojca Stanów Zjednoczonych Ameryki. Uznawany jest za najlepszy przykład samodoskonalenia człowieka, chociaż w czasach Franklina nie formułowano pracy nad sobą w ten sposób. Bardziej chodziło o kształtowanie charakteru i osiąganie cnót moralnych. Można o nim śmiało powiedzieć „człowiek z charakterem”.
Zapewne jego przesłanie dla nas można sformułować tak: „Popełnisz wiele błędów, ale twój osobisty sukces jest w zasięgu ręki, jeżeli będziesz chciał na niego wystarczająco ciężko pracować”. Myślę, że zawsze ciężko na coś pracujemy – albo na sukces, albo na brak sukcesu, więc chodzi o to, żeby pracować „z głową”, nie marnować niepotrzebnie swoich zasobów i energii.
Benjamin Franklin zostawił nam drogowskazy, w którą stronę kształtować charakter, by osiągnąć to, czego pragniemy.
Oto lista cnót Benjamina Franklina*:
- Umiar — nie jedz do otępienia, nie pij do podniecenia.
- Milczenie — mów tylko to, co może przynieść pożytek innym lub tobie, unikaj błahych rozmów.
- Ład — niech wszystkie twoje rzeczy mają swoje miejsce, niech wszystkie twoje sprawy mają swój czas.
- Postanowienie — postanów czynić to, co powinieneś; czyń bezbłędnie to, co postanowiłeś.
- Oszczędność — nie czyń wydatków poza dobrymi dla innych lub ciebie; to znaczy nic nie marnotraw.
- Pracowitość — nie trać nigdy czasu; bądź zawsze zajęty czymś pożytecznym; unikaj wszelkich niepotrzebnych działań.
- Szczerość — nie stosuj krzywdzącego oszustwa; myśl niewinnie i sprawiedliwie, a kiedy mówisz, mów podobnie.
- Sprawiedliwość — nie krzywdź nikogo wyrządzając zło lub pomijając korzyści, które są twoim obowiązkiem.
- Powściągliwość — unikaj krańcowości; zaniechaj urazy w tym stopniu, jak twoim zdaniem na to zasługują.
- Czystość — nie pozwalaj na żadną nieczystość ciała, ubrania czy mieszkania.
- Spokój — nie przejmuj się drobnostkami oraz zdarzeniami pospolitymi lub nieuniknionymi.
- Surowość cielesna — rzadko używaj spraw płci (w oryg. venery), tylko dla zdrowia albo potomstwa, nigdy do otępienia, osłabienia lub szkody w twoim czy cudzym spokoju i reputacji.
- Pokora — Naśladuj Jezusa i Sokratesa.
*Lista cnót pochodzi z autobiografii Franklina.
